KLIERKOORTS - MONONUCLEOSIS INFECTIOSA
ZIEKTE VAN PFEIFFER -
KUSJES ZIEKTE - KISSING DISAESE
(17-02-2014)
WAT IS KLIERKOORTS OF MONONUCLEOSIS INFECTIOSA
Klierkoorts of mononucleosis infectiosa is een virale infectie met het Epstein-Barrvirus (EBV),behorende tot de herpesvirussen.
Vooral kleine kinderen en jonge volwassenen worden geïnfecteerd.. Bij kleine kinderen zijn de symptomen eerder vaag en doen denken aan een griepje en wordt de diagnose vaak niet gesteld. Zo heeft 50% van de kinderen de ziekte voor het 5° levensjaar doorgemaakt.
Van de volwassenen heeft 80% antistoffen, wat betekent dat de meeste mensen deze infectie in hun leven doormaken zonder zich daar ooit van bewust geweest te zijn.
BESMETTING MET MONONUCLEOSIS INFECTIOSA
- Het virus bevindt zich in het mond-keelsecreet van zieken en symptoomloze dragers (bij 15-20% van de seropositieve bevolking is het virus aantoonbaar).
Het virus wordt niet overgebracht via de lucht. Herpes virussen overleven heel slecht in de lucht.
- Na besmetting treedt een incubatietijd op van 4 dagen tot 3 maanden. Bij kleine kinderen korte dan bij jongeren
- De besmetting gebeurt naar men aanneemt vaak via speeksel. Een nieuw vriendje of vriendinnetje is heel dikwijls de oorzaak. Vandaar kusjesziekte. Ook gebruik van elkaars tandenborstel of bestek kan een oorzaak van besmetting zijn. Bij kleine kinderen door speelgoed, fopspenen enz.
- De besmetting wordt door gegeven door personen die de ziekte reeds gehad hebben. Het EBV blijft het hele leven latent aanwezig, kan gereactiveerd worden en zo besmettelijk zijn Na de acute infectie blijft het virus latent in geïnfecteerde B-cellen aanwezig.
- Virusuitscheiding vindt plaats gedurende de ziekteperiode tot soms 18 maanden na een actieve infectie. Iedereen die de infectie (subklinisch) heeft doorgemaakt (en dus antistoffen heeft), kan het virus periodiek uitscheiden
- Over het algemeen (95%) is dan ook geen zieke persoon in de omgeving aan te wijzen als besmettingsbron.
- Voor de huisgenoten is mits beperkte hygiënische maatregelen (bestek, tandenborstel) de ziekte niet besmettelijk.
SYMPTOMEN VAN KLIERKOORTS OF MONONUCLEOSIS INFECTIOSA
De meeste gevallen van klierkoorts verlopen asymptomatisch = zonder echt ziek te zijn.
De acute fase van de ziekte duurt zo'n 2 à 4 weken. Hierna verdwijnen de meeste symptomen en is de patiënt nog een aantal maanden vermoeid (gemiddeld 6 weken), in enkele gevallen (1-2%) wordt die vermoeidheid chronisch. Het beloop en de ziekteduur variëren per persoon. Het volledig hervatten van het werk zal doorgaans tussen de 6 weken en de 6 maanden plaatsvinden
Symptomen: koorts + vermoeidheid + keelpijn + opgezette klieren in de halsstreek
- vermoeidheid (van lichte vermoeidheid tot extreme vermoeidheid al na geringe inspanning) + algemeen slecht voelen gaan de pijnlijke keel vooraf.
- Koorts,
- gezwollen lymfeklieren in de hals, keelontsteking. De klieren zijn groter, zachter en niet pijnlijk in vergelijking met klieren als gevolg van een streptokokken angina. De keelontsteking duurt twee weken, de lymfekliervergroting drie weken.
- gezwollen milt, vergrote lever met leverstoornissen. Bij wat ouderen zijn die leverstoornissen soms het enigste teken van klierkoorts en ontbreken die keelpijn en klieren. De milt blijft gewoonlijk een 3-tal weken opgezet.
- hoofdpijn, misselijkheid, verlies van eetlust
- huiduitslag : niet jeukende rash. Oedeem rond de ogen. Oedeem van de huig.
- spierpijnen, gewrichtspijnen.
- petechiën (puntvormige bloedingen) op gehemelte
- hoest, drukkende pijn in borst
- chronisch vermoeidheidssyndroom als gevolg van mononucleosis is niet bewezen. Patiënten kunnen wel langdurig (>6 maanden) echt moe blijven.
- complicaties komen zelden voor maar kunnen zeer ernstig zijn: miltruptuur na trauma (ook spontane miltruptuur kan optreden), meningo-encefalitis , Guillain-Barré syndroom, acute psychose, hemolytische anemie, thrombocytopenie, pericarditis en myocarditis
- zeldzaam: ontstaan van tumoren: maligne lymfomen en nasopharyngeaal carcinoom. Bij transplantatiepatiënten en andere immuundeficiënte patiënten die met EBV geïnfecteerd worden, komt ook een B-cellymfoom voor.
- zeldzaam : in Afrika wordt het EpsteinBarr geassocieerd met het Burkitt-lymfoom.
Epstein-barrvirus en zwangerschap
95% van de zwangere vrouwen heeft antistoffen tegen EpsteinBarr. Een infectie tijdens de zwangerschap is zeldzaam. Het virus gaat door de placenta vindt plaats, maar zeer zelden. In de literatuur zijn slechts enkele gevallen gepubliceerd die de relatie beschrijven tussen een intra-uteriene infectie en congenitale afwijkingen. Een primaire infectie tijdens de zwangerschap is geen reden voor abortus.
DIAGNOSE VAN KLIERKOORTS OF MONONUCLEOSIS INFECTIOSA
Bloedonderzoek:
- Snelle test (reactie van Paul Bunnell)(de Paul Bunnel is enkel bruikbaar bij jonge volwassenen) die bij een positieve uitslag meestal bewijzend is voor de aandoening. Onder de leeftijd van 10 jaar is de test soms fout negatief.
- Acute antistoffen (immunoglobuline-M, IgM) tegen het EpsteinBarr virus.
- Het bloedbeeld vertoont in het acute stadium typische veranderingen: meer dan 50% mononucleaire cellen, lymfocytose en veel atypische lymfocyten. Indien er bij onderzoek van de witte bloedcellen minder dan 10% atypische lymfocyten worden gevonden kan de diagnose van mononucleosis worden uitgesloten. Vaak is er sprake van een granulocytopenie en/of een trombocytopenie.
- Een doorgemaakte mononucleosis infectie laat antistoffen(IgG en IgM) in het bloed achter, die volgens een bepaald patroon veranderen met de tijd, waardoor ook bij een eenmalig afgenomen bloedmonster een recente infectie wel aan te tonen is en kan worden onderscheiden van een langer geleden (meer dan een paar maanden) doorgemaakte infectie.
- In de acute fase bijna altijd leverstoornissen die soms vrij fors kunnen zijn.
- Bij mononucleosis kan men soms ook IgM reacties tegen andere ziektes waarnemen zoals CMV en toxoplasmose.
BEHANDELING VAN KLIERKOORTS OF MONONUCLEOSIS INFECTIOSA
- Er is geen behandeling tegen klierkoorts
- Voldoende rust nemen. Te veel rusten is echter ook niet goed. Patiënten die snel terug actief worden zijn minder lang vermoeid dan patiënten die heel strikt en lang rusten.
- Gezonde en gevarieerde voeding.
- Paracetamol tegen de koorts.
- Bij de eerste diagnose wordt er dikwijls vanuit gegaan dat het om een streptokokken angina gaat waarvoor men dan amoxicilline geeft. Deze kan echter bij mononucleosis een huiduitslag geven. Dit is hier dus zeker geen allergie aan amoxicilline.
- Omwille van de meestal aanwezige leverstoornissen is alcohol afgeraden.
- Vanwege het risico op een miltruptuur dienen zware zaken tillen en contactsporten vermeden te worden gedurende 2 maanden na het begin van de ziekte.
- Vitamines hebben geen of zeer weinig zin.
VACCIN TEGEN MONONUCLEOSIS INFECTIOSA
Er bestaat geen vaccin.
Vindt u deze pagina interessant? Breng dan ook uw kennissen op de hoogte!
Vindt u deze pagina interessant? Breng dan ook uw kennissen op de hoogte!